Meditasyonun Temelleri // Bora Ercan

OKUMA PARÇASI

SUNUŞ

Kalama Sutta olarak da bilinen Kesamutti Sutta, Gotama Buddha’nın söylevlerinden biridir. İlerideki satırlarda da bu ve benzeri söylevler üzerinde duracağız. Bu suttaları önemsememizin nedeni sadece evrensel olmaları değil, tüm zamanlara da aşkın olmalarıdır. Örneğin, Buddha’dan üç yüzyıl sonra yaşamış olan Aristoteles’in (384-322) Nikomakhos’a Etik adlı yapıtındaki “Bir şeyi yapmadan öğrenin ama kendiniz yaparak” sözleri ya da 18. yüzyılın büyük düşünürü Kant’ın (1724-1804) 1784 yılına tarihlenen “Aydınlanma” başlıklı makalesinde yer alan “Kendiniz düşünmeye başladınız mı, bu aydınlanmadır” cümlesi arasındaki benzerlikler dikkat çekicidir.

Filozofların bu radikal şüpheci sözlerini 21. yüzyıl koşullarına uygun halde güncelleyelim. Günümüz internet çağı; her konuda internete başvuruluyor, fakat ne bir arama motorundaki sonuçlara inanmalı ne de sosyal medyadaki herhangi bir bilgiye. İlginçtir ki bilgiye erişim her dönemdekinden daha kolay, daha hızlı olmasına rağmen bu hızda erişilen bilgi içerikten, işlevden, değerden büyük oranda yoksun. Nitekim, bu kadar aldanma, aldatılma, manipülasyon, algıların yönlendirilmesi, güdümlenmesi tarihin hiçbir döneminde böylesine yoğun olmamıştı. Dolayısıyla, Buddha’nın Kalama Sutta’sı, bugün, geçmişte olduğu kadar değerli. Bu suttayı çalışmamızın en başına almamızın nedeni de bu.

Beat kuşağının temsilcilerinden William S. Burroughs (1914-1997) dilin bu dünyaya başka bir uzaydan gelmiş bir virüs olduğunu söyler. Bu söz üstüne Burroughs’un “Konuşmak yalan söylemektir” demesi de başka bir anlam kazanır. O zaman yazmak haylice yalandır. Belki de bu nedenle Sokrates yazıya karşıydı; burada yer verdiğimiz antik metinler de büyük oranda ustaların söylevleri, konuşmaları, dersleri. Bu okuduğunuz ise bir kitap, bu kitabın size bir yararı olacaksa o da okuduklarınızı, duyduklarınızı (eğer daha önce başlamadıysanız) şimdi sorgulamaya başlamanız olabilir (olacaktır diyemem).

Meditasyon yolculuğumdaki basamaklarda şunu fark ettim: Önce yapmaya çalışmak, sonra yapmanın kendiliğinden gelmesi, yapmanın olma yönünde evrilmesi ve olmanın ortaya çıkması. Nihai olarak da bütün bunların bilmediğim, deneyimlemediğim bir ötesi. Olmanın da bir ötesi var, bu nedenle ben oldum artık diye bir şey söz konusu değil.

Sonuç olarak, bilgiyi kendiniz deneyimleyin, gerçekliğe herkes kendi başına, kendi çabasıyla ulaşabilir. Kimse sizin yerinize aydınlanamaz, sizin için meditasyon yapamaz.