top of page
İnsan Hayvan ve Ötesi

İnsan Hayvan ve Ötesi // Kiraz Özdoğan, M. Fatih Tatari, Ali Bilgin

Stok kodu: 9786052205884
İnsan, Hayvan ve Ötesi - Türkiye’de Hayvan Çalışmaları
Derleyenler: Kiraz Özdoğan, M. Fatih Tatari, Ali Bilgin
 
Katkıda Bulunanlar: 
Ezgi Burgan, Kiraz Özdoğan, Ali Bilgin, Özlem Güçlü,
Rumeysa Çavuş, Cansu Özge Özmen, Aslıhan Niksarlı, 
Güray Tezcan
 
Yaşamlar arasında hiyerarşi kurulmayan bir dünya özlemiyle
 
Bu derleme Türkiye’de hayvan meselesi üzerine çalışan farklı disiplinlerden akademisyenlerin özgün metinlerini bir araya getiriyor, her geçen gün derinleşen ekolojik kriz bağlamında daha da önem kazanan politik ekoloji ve hayvan çalışmaları külliyatına bir katkı sunuyor.
 
Yazarlar hayvan özgürlüğü, kırsal alanda ortakyaşam pratikleri, sokak köpekleri biyopolitikası, türler arası ilişkiler ve ölüm hiyerarşisi, hayvanların sinemada “kullanılması”, canlı hayvan deneyleri, kentsel esaret mekânları olarak hayvanat bahçeleri ve primatlar üzerinde yürütülen Covid-19 aşısı çalışmaları gibi hayvan meselesinin önemli ve güncel başlıklarını çoğul bir tartışma zemininde ele alırken insanmerkezci uygulama ve söylemleri sorguluyor, insanı her şeyin ölçüsü kabul eden bilimsel yaklaşımlara karşı çıkıyor ve farklı yaşam biçimleri oluşturmaya yönelik fikirlere değiniyorlar. 
 
- Hayvan çalışmaları nasıl şekillenip zenginleşti?
- Canlı hayvan deneyleri nasıl gerekçelendirildi ve deney karşıtı hareket nasıl büyüdü?
- “Hayvanat bahçesi hayvanı” nedir?
 - İnsanlarla hayvanların dünyaları arasındaki gedikleri keşfetme pratikleri nerelerde aranmalı?
- Yoldaş tür ilişkisi nasıl kurulur?
- Şefkat etiği nedir, neden önemlidir?
- İnsan toplumlarındaki mücadeleleri hayvan mücadelesinden ayrı sürdürmek mümkün mü?

  • ALİ BİLGİN

    İstanbul’da hayvanları çok bir aileye doğdu. Uzun süre felsefe okudu. Çoğunlukla Galatasaray Üniversitesi’nde. Aynı üniversiteden lisans derecesi bulunuyor. Descartes’ın canlı kavrayışı hakkında bir yüksek lisans tezi üzerinde çalışmıştır.

    EZGİ BURGAN

    Araştırmacı, ekofeminist, yaylaların ve ormanların seslerine kulak veren meraklı bir dünyalı. İnsan, hayvan ve çeşitli canlılar arasındaki muhabbete dahil oluyor, işitebildiklerini yazıyor ve paylaşıyor. Türler arası ilişkilerin anlatıldığı hikâyelerin yeryüzünde sevgi, dostluk, dayanışma ve barışı yeşertebileceğine inanıyor. Son yıllarda Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde Sosyoloji Bölümü’nde doktora tezi yazıyor; Haşhaş, Tofu ve Zeytin ismindeki üç kedi ile bir yuvayı paylaşıyor.

    RUMEYSA ÇAVUŞ

    Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde doktora öğrencisi. “Başka-Hayvan, Başka-Mekân: Hayvanat Bahçeleri ve Zooloji Müzelerinde Hayvanların Sergilenmesi” başlıklı doktora tezinde sergilenebilir canlıların yaşam ve ölümlerinin sorunsallaştığı vakalar üzerine çalışıyor.

    ÖZLEM GÜÇLÜ

    Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi. Doktorasını School of Oriental and African Studies, University of London, Medya ve Film Çalışmaları Merkezi’nde; yüksek lisansını Central European University, Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Bölümü’nde; lisansını Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde tamamladı. Son yıllarda hayvanların görünürlük rejimleri ve sinemada hayvan temsilleri üzerine düşünüyor ve yazıyor. Kasım 2014’ten beri Dodi’yle birlikte yaşıyor.

    ASLIHAN NİKSARLI

    Yüksek lisansını İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültürel İncelemeler Bölümü’nde tamamladıktan sonra Londra, Birkbeck Üniversitesi Psikanalitik Çalışmalar Bölümü’nde ikinci yüksek lisansını yaptı. Halen Yeditepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nde doktora öğrencisidir. Kyoto Üniversitesi’nde sürdürdüğü araştırmayla “ritmin olası fonksiyonlarının şempanzelerin sosyal davranışına etkisi” üzerine doktora tezini hazırlıyor. Aynı zamanda yaşadığımız krizler çağında sorunları fark eden, değişim yaratmak isteyen çocuk ve gençlere destek olmak amacıyla Türkiye’de faaliyetlerine başlayan Roots & Shoots Türkiye’nin kurucularındandır.

    KİRAZ ÖZDOĞAN

    1984 İstanbul doğumlu. 2003’te Saint Joseph Lisesi’nden, 2008’de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden mezun oldu. Yüksek lisansını Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi’nde, doktorasını da MSGSÜ Sosyoloji Bölümü’nde yaptı. Doktora tezi kolektif ekotarım üzerine olan Özdoğan, şu anda Yeditepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü’nde yarı zamanlı öğretim görevlisidir. İstanbul’da doğduğu bahçeli evde ailesine komşudur.

    CANSU ÖZGE ÖZMEN

    Bilkent Üniversitesi, Amerikan Kültürü ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Yüksek lisansını Heidelberg Üniversitesi’nde Amerikan Çalışmaları Enstitüsü’nde yaptı. 2010’da doktora tezini Jacobs University Bremen, Kültürlerarası Beşeri Bilimler Programı kapsamında, 19. Yüzyıl’da Osmanlı İmparatorluğu’nu ziyaret eden seyyahların anlatıları üzerine yazdı. Doğu Batı Dergisi'nin “Fauna'ya Ağıt: Hayvan” sayısının editörlüğünü yaptı. 2010’dan beri Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde öğretim görevlisidir.

    M. FATİH TATARİ

    Lisansını Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde, yüksek lisansını aynı üniversitenin Sosyoloji Bölümü’nde tamamladı. Doktora eğitimine ABD’de University of California, Davis’te Sosyokültürel Antropoloji Bölümü’nde devam ediyor. Mera hayvancılığı, peynircilik, gıda bilimleri ve teknolojileri üzerine araştırmalar yapıyor. Türkiye’de yerel-geleneksel üretim pratiklerinin kayıt altına alınarak yaşatılmasını hedefleyen farklı projelerde yer alıyor.

    GÜRAY TEZCAN

    1988 İstanbul doğumlu Güray Tezcan, Londra Üniversitesi Goldsmiths Koleji'nde Kültürel İncelemeler yüksek lisansını tekeşli heteronormatif ilişkilere karşı feminist ve kuir varoluşlar hakkında yazdığı teziyle tamamladı. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde hayvan deneylerinin eleştirel söylem analizi üzerine doktora tezini hazırlıyor. Ayrıntı Yayınları'ndan çıkan Etin Cinsel Politikası kitabının çevirmenlerinden biridir.

  • Yayıma Hazırlayan: Eda Çaça, Mehmet Ekinci

    Kapak Tasarımı: Kolektif Tasarım

    Kapak Görseli: Mehmet Siyah Kalem,

    Yörük Ailesi (H.2153, fol.23b' den detay)

    Sayfa Düzeni: Semih Büyükkurt

    1. Baskı, Eylül 2021

    ISBN: 978-605-2205-88-4

    234 s. / 2. Hamur / Ciltsiz / 13,5 x 19,5

270,00₺ Normal Fiyat
175,50₺İndirimli Fiyat

OKUMA PARÇASI


GİRİŞ

Kiraz Özdoğan, M. Fatih Tatari, Ali Bilgin


“İnsan ve hayvan ıstırabını ayrı tutamayız, bunlar birbirine sıkı sıkıya bağlıdır.”


Hayvan meselesi bugün, insan türünün diğer türler karşısında ayrıcalıklı konumlandırılmasını sorunsallaştıran eleştirel külliyatın ele aldığı meselelerin başını çekiyor. İnsan türünü merkeze alarak onu diğer her şeyin ölçüsü ve ölçütü olarak ele alan bilimsel yaklaşımlara karşı çıkması bu külliyatın temel kuramsal ortak paydalarından biri. Bir diğeri ise kuşkusuz insan dışındaki bütün varlıkları insanın yararlandığı “kaynaklar” yahut insanın “çevresi” olarak ele alan insanmerkezci iktidar pratiklerini ve söylemlerini sorunsallaştırması. Bu literatür içerisinde hayvanlar kimi zaman konunun odağında yer almakta, kimi zaman da bütünün bir parçası olarak diğer varlıklarla birlikte ele alınmaktadır. Bu alanda düşünen ve üreten yazarların aynı zamanda pek çok farklı toplumsal mücadele alanını takip etmeleri ve yeni yaşam biçimi arayışları da bu araştırmalar üzerinde anlamlı izler bırakmıştır.


“Hayvan Çalışmaları” adı verilen alan da işte bu saiklerle doğmuş; insanlarla diğer canlılar arasındaki etkileşimlerin, iktidar ve şiddet ilişkilerinin eleştirel çözümlemesine odaklanmıştır. Günümüzde hayvan çalışmaları dergilerinin ortaya çıkışı, çeşitli bilimsel dergilerin bu meseleyi odağına alarak hazırladığı özel sayılar ve derlemeler, düzenlenen bilimsel toplantılar ve konferanslar, kurulan enstitü ve ilişki ağları da bu alana gösterilen ilginin artarak çeşitlendiğini ve zenginleştiğini gösteriyor.


Hayvan meselesinin ortaya çıkışıyla birlikte sosyal bilim araştırmacılarının alet çantasındaki soru ve kavramları dönüştüren yeni bir hat da oluşmuştur. Her ne kadar Fransız sosyolog Dominique Guillo, hayvanların sosyal bilimlerden dışlanmasının, bu bilimler içinde 20. yüzyılda gelişen bir eğilim olduğuna ve sosyal bilimlerin ortaya çıktığı 19. yüzyılda insan dışındaki hayvanlara öznellik atfeden, insanlarla hayvanlar arasında herhangi bir kopukluk varsaymayan yaklaşımların bulunduğuna işaret ediyor olsa da hayvan meselesiyle ilgili kavramsal/kuramsal dönemecin etkisini esas olarak 1970’lerin ikinci yarısından itibaren gösterdiği söylenebilir. Bu ilk dönemde daha çok hayvanların ahlaki statüsüne yönelik felsefi tartışmalar etkili olmuştur. Bu çerçevede özellikle Peter Singer’ın 1975’te yayımlanan Hayvan Özgürlüğü kitabında sunduğu yaklaşım, insanı merkeze alması bakımından sonradan eleştirilmişse de bu alandaki tartışmaların yoğunlaşmasında önemli dönüm noktalarından biri olmuştur.


Singer, hayvan deneyleri, endüstriyel çiftlikler ve endüstriyel et üretimi gibi hayvanların insanlarca kullanıldığı alanları felsefenin konusu haline getirir. Hayvanların duyumsar olmalarına rağmen sırf başka bir biyolojik türe ait oldukları için ahlaki statülerinin yok sayılmasını türcülük diye adlandırır ve eleştirir. Bu yapıtın hayvanların ötekileştirilmesi süreçleriyle insanların ötekileştirme süreçleri arasındaki benzerliklere ve bağlantılara işaret etmesi araştırmacılara ilham kaynağı olmuştur.



Diğer Kitaplarımız

bottom of page